Een spannend, avontuurlijk of informatief boek lezen is niet alleen leuk, het is vooral superbelangrijk. Maar hoe zorg je ervoor dat leerlingen in tijden van vluchtige video’s toch hun leesvaardigheden verbeteren en vol enthousiasme een boek pakken? Voor die vragen moeten de scholen van Stichting Baasis bij de expertgroep lezen zijn. Vier vragen aan Nicolet Bos, directeur van obs De Schuthoek in Zuidlaren, over de expertgroep.
Wat doet de expertgroep lezen?
‘In de expertgroep komen leerkrachten van verschillende ‘Baasis’-scholen met kennis van en passie voor lezen bij elkaar. Bijna elke school heeft wel een afgevaardigde binnen de expertgroep. De groep komt vier keer per jaar bij elkaar en deelt kennis, successen of vragen die spelen op het gebied van lezen. De opgedane kennis en ideeën nemen ze vervolgens weer mee terug naar hun eigen school. Zo zorgen we bij Stichting Baasis ervoor dat nieuwe inzichten en succesvolle aanpakken niet blijven liggen, maar dat die juist worden verspreid en uitgevoerd. Met als doel om het leesonderwijs op alle scholen leuker en nog beter te maken.’
Waar haalt de expertgroep zelf de kennis vandaan?
‘Ze nodigen regelmatig experts uit, zoals leesdeskundigen of auteurs. Bijvoorbeeld Luc Koning, een leesgoeroe en taalwetenschapper die alles weet over leesvaardigheid van kinderen. Daar zijn alle medewerkers voor uitgenodigd. Ook komt er iemand een lezing geven over hoe je omgaat met leerlingen die de overgang van groep 2 naar groep 3 maken. Dat is echt een kantelpunt, omdat kinderen dan van het benoemen van letters naar echt lezen gaan. Ook bij die lezing is iedereen welkom. Verder haalt de expertgroep kennis uit vakliteratuur die ze zelf lezen en wisselen ze ‘good practices’ uit met collega’s. En aan de hand van Citotoets-gegevens kijken ze op welke vlakken verbetering nodig is. Zo groeit hun eigen expertise. Het is vooral belangrijk dat die kennis uiteindelijk weer bij de scholen terechtkomt.’
Wat merken leerlingen ervan?
‘Sommige scholen van Stichting Baasis, waaronder obs De Schuthoek, zijn afgestapt van begrijpend lezen als apart vak en hebben begrijpend lezen samengevoegd met de wereldoriëntatievakken geschiedenis, aardrijkskunde en biologie. Daarbij lezen leerlingen nu thematisch met rijke teksten. Dat wil zeggen dat we teksten gebruiken die aansluiten bij de thema’s die centraal staan, bijvoorbeeld de Vikingen of Romeinen. Om specifiek over een bepaald thema te lezen en leerlingen bijvoorbeeld een samenvatting te laten maken, lezen leerlingen niet alleen, ze leren ook nog echt iets over het onderwerp. Dat maakt lezen leuker. Ook lezen leerlingen allemaal op vaste momenten een boek op een fijne plek in de school. Er wordt veel gesproken over boeken. Wanneer de leerkracht voorleest of leerlingen allemaal hetzelfde boek lezen, stelt de leerkracht vragen over het verhaal. Zo gaat het boek nog meer leven en is lezen nog spannender en leuker.’
Wat levert het op?
‘De interesse voor lezen is vooral bij kinderen in de bovenbouw het minst. Dat komt bijvoorbeeld door de smartphone. Toch zien we dat ook in die groepen het leesplezier langzaam terugkomt. Dat merken we bij interventies op de verschillende scholen. Want steeds meer leerlingen pakken weer vaker een boek, met mooie gevolgen voor het leesniveau. Het is dan ook mooi om te zien dat de kennis en ideeën van de expertgroep breed gedragen worden. Er is veel animo voor de groep en die levert veel positieve dingen op. Kortom: de expertgroep van Stichting Baasis is heel erg waardevol.’
