Het brein is frisser na beweging

‘Iedereen heeft beweging nodig, zeker kinderen.’ Met die overtuiging werkt Baasis aan de dynamische schooldag. Mathijs Hoster (vakleerkracht IKC Schuilingsoord), Menke Hoekstra (leerkracht groep 4 IKC Schuilingsoord) en Bertjan Koops van ’t Jagt (schoolcoördinator obs Ter Borch) vertellen over bewegend leren.

Bij een dynamische schooldag komen onderwijs en beweging samen. ‘Mensen bewegen steeds minder, dat geldt zeker ook voor kinderen’, zegt Mathijs. ‘Dat komt door de telefoon en het gebruik van andere schermen, maar ook door elektrische fietsen bijvoorbeeld. Door op school bewust om te gaan met bewegen, kunnen we kinderen iets meegeven. En ook belangrijk: je brein is frisser na beweging.’

Lopend dictee
Dat merkt Menke dagelijks in haar klas. ‘Bij de meeste kinderen is de concentratie weg als ze lang stilzitten. Door bewust een spelletje tussendoor te doen, zijn kinderen meteen een stuk geconcentreerder’, zegt ze. Dat kan een ‘energizer’ zijn, een kort beweegmoment. Soms kiest Menke er ook voor om van het dictee een lopend dictee te maken. ‘Dan leg ik op het leerplein woorden neer. Die moeten ze daar zoeken en in hun schrift in de klas opschrijven. Zo koppel je onderwijs en bewegen aan elkaar.’

Geen pauze meer
‘Het is niet zo dat kinderen nooit meer stilzitten, want bewegen in een les moet geen doel op zich zijn’, vindt Bertjan. ‘Een dynamische schooldag is ondersteunend aan de opdracht die leerkrachten hebben: kinderen iets bijbrengen. Bewegen draagt daaraan bij.’ Op obs Ter Borch wordt daarom niet meer gesproken van pauze, maar van buitenspelen. Door die term te gebruiken zie je dat zowel bij leerlingen als leerkrachten de mindset verandert. Ook worden er extra kwalitatieve beweegmomenten ingepland’, vertelt Bertjan.

Vakleerkracht inzetten
Op het splinternieuwe schoolplein van het pas geopende IKC Schuilingsoord zijn genoeg speelopties, maar wat Mathijs betreft, is er nog genoeg winst te behalen. ‘Kinderen bewegen er al veel hoor, maar het kan beter. Nu houden leerkrachten of onderwijsassistenten vooral een oogje in het zeil, maar als het aan mij ligt, zet je een vakleerkracht in voor het buitenspelen op het plein. Die dan een spel met de leerlingen gaat spelen. Dat doen ze in Rhoon, op de sportiefste basisschool van Nederland (2022), al wel’.

Bezoek aan Rhoon

Die school in Rhoon, CBS Het Lichtpunt, is een voorloper op het gebied van de dynamische schooldag. Ter inspiratie bracht een afvaardiging van Stichting Baasis vorig jaar een bezoek aan Rhoon. Zo ook Mathijs, Bertjan en Menke. ‘Wat mij vooral opviel, was het mooie plein, ingedeeld in allemaal vakken met een eigen functie. Iedereen was actief, de een was aan het tennissen, de andere was aan het hinkelen en je had ook nog een chillzone. Het plein was optimaal benut, mooi om te zien.’

Goed werkgeverschap
Bertjan was ook onder de indruk: ‘Wat mij opviel was dat vakleerkrachten daar erg goed samenwerken met groepsleerkrachten en heel goed nadenken over het inzetten van beweegmomenten. Daar waren ze al heel ver in. Ook het motorlab, waar kinderen een circuit van korte beweegmomenten achter elkaar doen, sprak me enorm aan. Daarom was het ook zo fijn dat Stichting Baasis ons de mogelijkheid gaf om in Rhoon te kijken. Dat getuigt van goed werkgeverschap. Want ook wij willen met zijn allen het maximale uit de dynamische schooldag halen. Dat Stichting Baasis daarachter staat – en wij daarom de kans krijgen te leren van anderen – maakt me trots.’

Dromen
Als het aan Mathijs ligt, krijgt beweging nog meer ruimte binnen het onderwijs van Stichting Baasis. ‘Als ik groots mag dromen, zou ik het liefst drie keer 45 minuten gym willen geven. Maar realistischer: twee keer in de week zoals nu, met een vast gericht buitenspeelmoment. Een derde vast beweegmoment dus, waarin we gebruikmaken van alle mogelijkheden van het plein.’ Bertjan vult aan: ‘Je zou ook gebruik kunnen maken van specialisten van buiten de school. Bijvoorbeeld een hardlooptrainer die kinderen voorbereid op de 4 mijl van Groningen. We mogen best grootser denken. Al vind ik echt dat we al op de goede weg zijn.’